والدین سوالات مشترکی در خصوص اختلالات تولید صداهای گفتاری دارند که در این قسمت پاسخ آن ها را می توانید پیدا کنید.
تولید چیست؟
” تولید” فرآیندی است که به منظور ادا کردن صداها، هجاها و کلمات رخ می دهد. در طی این فرآیند حرکت زبان، آرواره ها، دندانها، لبها و کام در جریان مسیر هوای حنجره، تغییراتی ایجاد می کند که منجر به ادای صداها و کلمات می شود.
اختلال در تولید چیست؟
وقتی فردی بعضی صداها، هجاها و کلمات را نادرست تولید می کند. به صورتی که شنونده گفتار او را نمی فهمد و یادقت بیشتری لازم است، گفترا او درک شود. در این حالت فرد دچار اختلال تولیدی (مشکلاتی در تولید صداهای گفتاری) است.
بعضی از اشتباهات تولیدی چه هستند؟
در زمینه اختلالات گفتاری در زمینه تولید دسته بندی سه گانه ای وجود دارد.
- حذف: مثلا تلفظ اُربه به جای گربه
- جانشینی: مثلا تلفظ دربه به جای گربه
- خرابگویی: مثلا صدای /س/ به صورت نوک زبانی (ث) تلفظ شود.
علت مشکلات تلفظی در کودکان و بزرگسالان چیست؟
مشکلات تولیدی ممکن است در اثر معلولیت های جسمانی مانند فلج مغزی، شکاف کام یا کم شنوایی باشد و یا ممکن است بر اثر مشکلاتی مانند نقایص دهانی رخ دهد(مثل مشکلات دندانی) البته اکثر مشکلات تولیدی ممکن است مشکلی در یادگیری صداهای گفتاری باشد.
آیا لهجه یک اختلال گفتاری است؟
ممکن است برای بعضی افراد لهجه مشکل گفتاری محسوب شود. ما همه دارای لهجه های مختلف هستیم. اصفهانی، تبریزی، مشهدی، تهرانی و… لهجه فقط زمانی مشکل محسوب می شود که با اهداف فرد در زندگی اجتماعی تداخل داشته باشد.
آیا عفونت گوش در دوران کودکی اثری بر تاخیر در یادگیری صداهای گفتاری دارد؟
کودکان با شنیدن گفتار اطرافیانشان، گفتار را می آموزند. این روند یادگیری خیلی زود شروع می شود. اگر کودکان به طور مکرر دچار عفونتهای گوش شوند (در طی دوران رشد گفتار) ممکن است نتوانند صداهای گفتاری را بیاموزند.
آیا مشکل تولیدی کودک خود به خود رفع می شود؟
با گذشت زمان و رشد کودک تمام الگوهای گفتاری کودک قابل درک تر می شود. اما بعضی از کودکان برای یادگیری و تصحیح صداهای گفتاری نیاز به برنامه درمانی دارند. ارزیابی دقیق الگوی گفتاری کودک، میزان شناخت آتی او را تغیین می کند. به این صورت که درمانگر، الگوی گفتاری کودک شما را ارزیابی و تجزیه و تحلیل می کند و بر اساس نتایج مشخص می کند که آیا فرزند شما نیاز به درمان مستقیم، مشاوره و… دارد یاخیر؟
آیا کودکان تمام صداها را به طور همزمان می آموزند؟
صداها به طور متوالی و منظم یادگرفته می شوند. بعض صداها مانند/ پ/ م/ ب/ زودتر یادگرفته می شوند ( تا دو سالگی)، بعضی صداها مانند / ر/ ل / دیرتر یادگرفته می شوند.
در چه سنی تمام صداها به طور صحیح ادا می شوند؟
کودکان باید تا سن ۸ سالگی تمام صداها را بیاموزند. البته اکثر کودکان تا قبل از دبستان، کلیه صداها را می آموزند.
چگونه می توان به کودک کمک کرد تا صداها را درست تلفظ کند؟
-با ارائه گفتار صحیح و مثالهای مناسب.
گفتار کودک را قطع نکنید. دائماً گفتارش را تصحیح نکنید. اجازه ندهید کسی او را مسخره کند. در عین حال برایش الگوی مناسبی از گفتار صحیح باشید. کلمه ای را که اشتباه تولید می کند با تاکید به طور صحیح تکرار کنید. مثلاً اگر می گوید ” این یک در به بزرگ است. بگویی، بله این یک گربه بزرگ است. یک گربه سفید، دوست داری گربه ناز کنی؟ ”
آیا به فرد بزرگسالی که دچار مشکلات گفتاری (از نوع تلفظی) است می توان کمک کرد؟
اکثر مشکلات گفتاری بدون توجه به سن افراد قابل درمان است. البته هر چقدر که از مدت زمان ظهور مشکل بگذرد. تغییر دادن و درمان آن مشکل تر می شود. بعضی مشکلات گفتاری، در اثر اختلالا در تکانه های عصبی در ماهیچه های اندام گفتاری رخ می دهد. (دیزآرتری)، که بصورت شلی عضلانی در ماهیچه های صورت، لبها و زبان قابل مشاهده است. درمان این خاتلالات مشکل تر از درمان اختلالات عملکردی (بدون هیچ مشکل عضوی ) است و مدت زمان بیشتری نیاز دارد. مسایل دیگری که ممکن است پیشرفت درمان را تحت تاثیر فرار دهند، مشکلاتی از قبیل اختلالات شنوایی، مشکلات ساخترا دهانی مانند دندانها، میزان توجه به مشکل، هوش و همکاری والدین می باشد.
چه کسی می تواند به شما کمک کند؟
اگر در مورد گفتار خود و یا کودکتان دچار نگرانی شدید با یک آسیب شناس گفتار تماس بگیرید. وی در زمینه ارزیابی و درمان اختلالات گفتاری تولیدی تخصص دارد.
“گفتار درمان کودک شما را ارزیابی می کند و تشخیص می دهد که آیا به درمان نیاز است یا خیر؟”
همچنین در زمینه پیشگیری و درمان اختلالات گفتاری به شما مشاوره می دهد.” به یاد داشته باشید که اقدام هر چه زودتر، بخصوص در مورد مشکلات شدید گفتاری، بسیار اهمیت دارد.”
آیا درمان اختلالات گفتاری مهم است؟
اختلال گفتاری می تواند تاثیر مهمی بر موقعیت اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و حتی شغلی داشته باشد. گفتار بخش مهمی در زندگی ماست و نوع صحبت کردن، با کیفیت زندگی رابطه مستقیم دارد.
